در قسمت قبل از شهرکهای ساخته شده در قسمتهای محتلف تهران و ساخت و تاسیس دانشگاه تهران و پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران گفتیم. در ادامه این مطلب به معرفی سایر بناهای ساخته شده در شهرهای محتلف ایران در دوره پهلوی دوم و معمارها و طراحهای آنها اشاره میکنیم.
آرامگاه بوعلی سینا
طرح ساخت آرامگاه ابوعلی سینا به عنوان بنای یاد بودی توسط هوشنگ سیحون در همدان طراحی شد. در فرم آن از گنبد قابوس گرگان الهام گرفته شده است. مساحت اراضی محوطه مقبره حدود هفت هزار متر مربع و طول بنای آرامگاه ۶۴ متر است. تمام عوامل بنا از اشکال هندسی و نمادین تشکیل شده و مربع پایه و اساس این بنا است. ستون بندی و دیوار در قسمت زیرین نمای اصلی اشارهای است به معماری یونان قدیم، و برج دوازده ترک در بالا از طرفی اشاره به بنای همزمان ابوعلی یعنی گنبد قابوس دارد و از طرف دیگر دانشهای دوازده گانه ابوعلی را تداعی میکند.
آرامگاه خیام
این بنا نیز توسط هوشنگ سیحون طراحی و اجرا شده است و از لحاظ معماری وساخت یکی از مهمترین ساختمانهای ساخته شده در زمان خود است. ارتفاع مقبره ۲۲ متر و استخوان بندی اصلی آن فلزی و محاط در پوشش بتنی است. شکل بنا در پایین بدنه تقسیمبندیهای ده گانه دارد و فاصله پایهها ۵ متر است. اضلاع بنا بطور مستقیم به سمت بالا ادامه یافته و به صورت اشکال هندسی منظم تو رفتگی پیدا کردهاند و سپس به صورت تقریبا مخروطی شکل به هم رسیدهاند وشبه گنبدی را در بالا به وجود آوردهاند. این عناصر به شخصیت علمی و منجم بودن خیام اشاره دارد.
ورزشگاه آزادی
ورزشگاه آزادی توسط عبدالعزیز فرمانفرمائیان و مقارن با هفتمین دوره بازیهای آسیایی در تهران، طراحی شده است. این طرح به مدیریت رضا مجد و هیربد و با همکاری نادر اردلان به سرانجام رسید. سایت مجموعه در زمینی به مساحت ۴۰۰ کیلومتر مربع و در دو مرحله طراحی و ساخته شده است. ایده طرح استادیوم آزادی بر اساس مفاهیم و الگوی استادیوم دانشگاه مکزیکو سیتی و نحوه قرار گیری سازه آن در بستر فشرده خاک بنا شده است. سایت مجموعه علاوه بر قابلیت استفاده برای اکثر رشتههای ورزشی؛ محلی مناسب برای برگزاری جشنها، گردهماییها، مراسم مختلف و همچنین تشکیل اردوهای ورزشی است.
فرهنگسرای نیاوران
از پروژههای مهم کامران دیبا میتوان به طراحی مجموعه نیاوران (پارک، فرهنگسرا و ساختمان دفتر مخصوص) با همکاری نادر اردلان و میجر انگلیسی اشاره کرد. بنا با ارتفاعی حدود ۲ طبقه دارد و تمامی اجزای مجموعه دارای ارتفاع تقریبا یکسانی هستند. سردر ورودی این بنا به صورت متقارن طراحی شده است. دیبا در طراحی فرهنگسرا از همکاری پرویز تناولی بهره گرفت و به سفارش وی سه مجسمه از افراد معمولی در اندازههای واقعی ساخته شد که در نوع خود کاری تازه و انقلابی بود.
موزه هنرهای معاصر
طراحی و ساخت موزه هنرهای معاصر تهران یکی از مهمترین و شاخص ترین کارهای دیبا است. موزه در مساحتی بالغ بر ۵۰۰۰ متر مربع ساخته شده حدود ۹ سال طول کشیده است. بنای موزه به صورت مجموعهای از احجام کم ارتفاع طراحی شده است که نسبت به خیابان اصلی به اندازه ۴۵ درجه چرخیده است. حیاط میانی موزه شکلی نامنظم دارد کشیدگی ان در امتداد شمال-جنوب یعنی عمود بر محور ورودی موزه است. از طرفی انتخاب رنگ متمایل به کرم برای بتن و ترکیب ان با سنگهای لاشه باعث شده تا ساختمان رنگ و بوی معماری کاهگلی کویری ایران را به ذهن تداعی کند.
میدان آزادی
یکی از مهمترین کارهای حسین امانت که توانست زود هنگام شهرت ملی و حتی جهانی او را تثبیت کند میدان و بنای آزادی، از مهمترین میدانهای تهران است. در این میدان روزانه هزارها سفر شهری صورت میگیرد و مجموعه ای است از: ساختمان یاد بود؛ فضای سبز وسط میدان، فضای سبز حاشیه میدان، مسیر عبور خودرو وعابر پیاده.
میدان آزادی ابتدا به عنوان فضایی تشریفاتی به منظور استقبال از میهمانان عالی رتبه خارجی طراحی و ساخته شد ولی به مرور زمان به عنوان نشانه شهر تهران در ذهن هر ایرانی و خارجی جای گرفت. بنای یادمان آزادی در واقع از چهار ستون تنظیم شده است که در بالا به هم متصل میشوند و چهار تاق را تشکیل میدهند. کلیت طرح شامل محوطه ی وسیع چمن کاری وگلکاری، رستوران، سینما، کتابخانه، دو موزه، سالن آمفی تئاتر، آسانسور پ و پلکان برای طبقات مختلف است. سابت پلان به شکل بیضی با مساحت ۷۸۰۰۰ متر مربع با طول ۶۳ متر و ارتفاع بنا از سطح میدان ۴۵ متر است.
ساختمان میراث فرهنگی
طرح میراث فرهنگی نیز هم سو با طرح یادمان آزادی، یکی دیگر از کارهای تاریخ گرایی امانت است. مجموعه ساختمان مرکزی سازمان میراث فرهنگی مشتمل بر ساختمان اصلی، سالن اجتماعات و ساختمان چایخانه ،بازیر بنای ۱۴۰۰۰ متر مربع در سایتی به مساحت ۳۰۰۰۰ متر مربع در تهران ساخته شد. ساختمانهای مجموعه سازمان میراث فرهنگی، بناهایی حداکثر سه طبقه با نمای آجری اند. طرح ساختمان مرکزی میراث فرهنگی، در کل طرح موفقی است. استفاده ازقوس ها، تاق و تویزهها و آجر در فضاهای بیرونی و درونی موجب میشود که خاطرهای از معماری سنتی ایرانی با ساخت منظم و مرتب با هیبتی مدرن همراه شود.
ساختمان تئاتر شهر
ساختمان تئاتر شهر در پارک دانشجوی تهران، یکی از مهمترین و به یاد ماندنیترین کارهای علی سردار افخمی است. طراحی و مقدمات اجرای ساختمان تئاتر شهر به سال ۱۳۴۶ خورشیدی در شرکت مهندسان مشاور سردار افخمی انجام شد. ساختمان تئاتر شهر بنای استوانه ای به قطر تقریبی ۳۴ متر وارتفاع ۱۵ متر است که تمام نمای خارجی آن با کاشی فیروزه ای رنگ پوشیده شده.
طرح ساختمان تلفیقی از اشکال مدرن و تاق و نماها و موتیفهای ایران است. حجم مدور مرکزی تئاتر با ستون هایی که یادآور تاقهای معماری سنتیایران است.
قدیمی ها زمان شاه طراحی پیشرفت زیبا وزندگی ساختمان بزرگ ودولتی محکم طبیعی دنیا ساخته شود خیلی عالیه