به عنوان یک عکاس، درست کردن پورتفولیو یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید انجام دهید. متاسفانه تعداد نسبتا کمی از عکاس‌ها ابن کار را انجام می‌دهند و یا جرات انجام آن را ندارند و یا گمان می‌کنند آثارشان آنقدر خوب نیست که در یک پورتفولیو قرار بگیرد. عده‌ای دیگر هم فرآیند پیدا کردن تعدادی عکس از بین هزاران عکسی که ثبت کرده‌اند را فرسایشی می‌دانند. عده‌ای هم گمان می‌کنند تهیه پورتفولیو چیزی نیست که آنها از پسش برآیند. هر چند که شاید چنین دیدگاه‌ها و تفکراتی تا حدودی درست باشد اما دقیق و قابل استناد نیستند زیرا درست کردن پورتفولیو سخت و ترسناک نیست. بیایید اول بررسی کنیم که چرا ساخت پورتفولیو مهم است و سپس به شما آموزش می‌دهیم که چطور یک پورتفولیوی عکاسی برای نمایش عکس‌ها و کارهایتان فراهم کنید.
پورتفولیو چیست؟
پورتفولیو از واژه فرانسوی Aporte folio گرفته شده است که به معنی حمل کننده کاغذ است! یک folio یک برگه بزرگ کاغذ در اندازه‌های یک صفحه کامل روزنامه است و Porte به معنی حمل کردن است که ترکیب آنها به مرور به portfolio در انگلیسی تغییر یافته است.
اما Aporte folio در ابتدا وسیله‌ای بود که برای حمل کاغذهایی که بسته بندی نشده بودند، استفاده می‌شد و مهم‌ترین وظیفه‌اش این بود که این کاغذها را در کنار هم در یک جای امن نگه دارد تا گم نشوند و آسیب نبینند. برای هنرمندان این صفحاتی که نباید آسیب ببینند، هنرشان است که روی کاغذ به تصویر کشیده شده است.
با وجود این که فولیو یک صفحه بزرگ است اما هیچ اندازه از پیش تعیین شده‌ای برای محتویات درون پورتفولیو وجود ندارد. همچنین هیچ محدودیتی برای اندازه و نوع کارهای هنری و محل قرارگیری آنها در پورتفولیو نیز وجود ندارد.
محتویات پورتفولیو می‌تواند نقاشی، طراحی، اسکچ‌های معماری، عکس، کلاژ و هر چیز دیگری باشد. در عین حال هیچ محدودیتی برای این که چطور این کاغذها کنار هم قرار داده شوند، نیز وجود ندارد. آنها را می‌توان در یک جعبه، یک آلبوم، یک پوشه یا هر چیز دیگری قرار دارد. این موضوع بیشتر به سلیقه شخصی و خلاقیت هنرمند مربوط می‌شود یا قوانین از پیش تعیین شده.
پورتفولیوی عکاسی چاپی بهتر است یا دیجیتال؟
در عصر دیجیتال امروزی پورتفولیو دیگر نیازی ندارد که چاپی باشد و می‌تواند تنها از طریق ابزارهای دیجیتال نمایش داده شود. این ابزارها می‌توانند عکس‌های دیجیتالی باشند که به صورت pdf یا jpeg هستند نیز به تصویر کشیده شوند.
این روش بسیار عالی است؛ می‌توانید عکس‌هایتان را انتخاب کنید، آنها را برای انتشاراتی‌ها بفرستید، برای یک نمایشگاه عکس درخواست بفرستید و هر ایده دیگری که داشته باشید این پورتفلیوی عکاسی دیجیتال برای شما مفید است. اما، از دید عده‌ای ممکن است پورتفولیو تنها وقتی چاپ شده و قابل لمس کردن باشد، مفهوم پیدا کند زیرا تفاوت بسیاری میان نگاه کردن به یک عکس روی صفحه مانیتور و کاغذ وجود دارد.
هدف از داشتن پورتفولیو
بسیار مهم است که پیش از ساختن پورتفولیو بدانید به چه منظور دارید آن را تهیه می‌کنید. این تفکر، روند انجام کار را آسانتر می‌کند به علاوه این که نتیجه کار هدفمندتر و پربارتر خواهد شد.
می‌توانید چندین پورتفولیو با اهداف خاص و متفاوت داشته باشید. به عنوان مثال پورتفولیوی برای عکس‌های خیابانی، پرتره، عکس‌های سیاه و سفید، طبیعت، عکس‌های خلاقانه، عکاسی با موبایل و …
یا مثلا می‌توانید هدف‌های معنایی برای پرتفولیوهایتان داشته باشید؛ نمایش زیبایی‌ها و جنبه‌های مثبت طبیعت، به تصویر کشیدن معماری منحصر به فرد شهر برای جذب توریست، عکاسی از فقر و کودکان کار برای جلب توجه مسوولین و نیکوکاران.
مخاطبین
یکی از مسائل مهمی که باید مد نظر قرار دهید مخاطبین کار و پورتفولیوی شما هستند.
مخاطب شما الزاما گروهی از افراد نیستند، گاهی ممکن است تعداد اندکی باشند. هرچند که بدون توجه به تعداد افرادی که پورتفولیوی شما را مشاهده می‌کنند، باید رابطه بین کار و مخاطب را در نظر بگیرید.
برای آنکه درک بهتری از این رابطه داشته باشید خوب است که پیش از نمایش پورتفولیو چند سوال از خودتان بپرسید:
- کدام عکس‌ها را می‌خواهم به مخاطبین نشان دهم؟
- آیا در پورتفولیو عکس‌هایی هست که من نخواهم به مخاطبین نشان دهم؟
- آیا کارهای من فقط برای یک گروه از مخاطبین مناسب است؟
- از مخاطبین چه واکنشی را انتظار دارم؟ آیا می‌خواهم آنها را خوشنود یا غافلگیر کنم؟ یا می‌خواهم آنها را به چالش بکشم؟
برای پاسخ به این سوال‌ها خوب است که از اهداف خودتان و مخاطبین‌تان آگاهی داشته باشید. دانستن این موضوع به انتخاب بهتر عکس‌هایی که فصد دارید نشان دهید و صحبت‌هایی که در رابطه با آنها می‌کنید، کمک زیادی می‌کند.
هدف از پورتفولیو همیشه نمایش بهترین آثار عکاس نیست
در ابتدای این مطلب اشاره کردیم که بسیاری از عکاس‌ها و هنرمندان به دلیل این که گمان می‌کنند سطح کارهایشان بالا نیست و یا تعداد بهترین کارهایشان کم است، برای خود پورتفولیو آماده نمی‌کنند؛ اما این را بخاطر بسپارید که اول از همه بسیار دشوار است که کسی درباره این که کدامیک از کارهایش بهترین است تصمیم گیری کند؛ مخصوصا این که هنرمندان در مورد آثار خودشان تا بی‌طرف قضاوت نمی‌کنند.
دوم این که تصمیم‌گیری در مورد این که آیا به تعداد کافی عکس برای قرار دادن در پورتفلیو وجود دارد نیز کار آسانی نیست.
سوم این که بسیاری از عکاس‌ها برای باورند که باور این که پورتفولیوی عکاسی عالی دارند یک باور ترسناک و پرمدعاست. به همین دلیل برای رسیدن به یک پورتفولیوی بهتر دائم ساخت آن را به تعویق می‌اندازند.
هرچند که نیاز به گفتن ندارد اما باز هم متذکر می‌شویم که هدف از پورتفولیو این نیست که بهترین آثار یک نفر را به تصویر بکشد. البته این جمله به این معنی نیست که پورتفلیو نمی‌تواند نمایانگر بهترین آثار یک عکاس باشد، بلکه به این معناست که پورتفولیو می‌تواند برای اهداف گوناگونی به کار رود:
- پورتفولیو می‌تواند برای نمایش نتایج یک تلاش به کار روند. مثلا تلاش برای ثبت یک واقعه تاریخی/ پدیده نجومی / تولد یک کودک …
- یا می‌توانند روند رشد کار یک هنرمند از ابتدا تا لحظه بوجود آمدن پورتفولیو را به تصویر بکشند.
با چنین دیدگاهی تهیه پورتفولیو بسیار ساده‌تر و امکان‌پذیرتر می‌شود؛ همچنین این دیدگاه امکان ساخت پورتفولیو در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف را ممکن می‌سازد. برای نمونه:
- پورتفولیو از عکس‌هایی که با دوربین با یک فورمت خاص گرفته شده‌اند؛ مثلا ۳۵ میلیمتری
- پورتفولیویی که فقط شامل عکسی‌های سیاه و سفید یا تک‌رنگ باشد
- پورتفلیو از روزهای معمولی کاری یا زندگی. چیزی که شاید بسیاری ار بیننده‌ها را غافلگیر کند
- پورتفلیو از عکس‌هایی که در یک بازه‌های زمانی خاصی از سال رخ داده‌اند. مثلا یک روز خاص در هر سال یا یک دوره زمانی در یک سال خاص
- پورتفولیو از عکس‌هایی که در یک مکان خاص ثبت شده‌اند.
پورتفولیوی عکاسی سیاه و سفید
محتوای پورتفولیو
عکس‌ها بخشی از کل محتوای یک پورتفولیوی عکاسی هستند. بیش از همه پورتفولیو به شما امکان می‌دهد که احساس و حرف‌های خود را از این طریق بیان کنید. چیزهای دیگری که علاوه بر عکس می‌توانید در پورتفلیوی خود قرار دهید بدین قرار است:
- یک شرح و بیانیه هنرمند
- لیست عکس‌هایی که در پورتفلیو قرار دارد
- یک عکس جلد که نماینده محتوای پورتفولیو باشد
- تامبنیلی از تمام عکس‌های پورتفولیو
- یک جعبه زیبا برای پورتفولیو
- و یک سی‌دی موسیقی برای آنکه بینندگان و مخاطبین در حین تماشای کار به آن گوش دهند
