شرکتهای بزرگ مانند مایکروسافت، استارباکس، زیراکس، یاهو و تعداد زیادی از سازمانهای پیشرفته از این دست، ثابت کردهاند که به کارگیری روند خلاقانه طراحی میتواند مزیت رقابتی در بازار تجارت به شمار رود. در این شرکتها، دیزاین در سطحی جدید و در نقش برنامهای استراتژیک و کلنگر به کار برده میشود؛ برنامهای که خلاقیت را به نوآوری تبدیل کرده و منجر به کسب موفقیت در بازارهای تجاری میشود.
شرکتهایی مانند ایکیا، لگو، استارباکس، اپل و مرسدسبنز مثالهای بارز چنین موفقیتی هستند. آنها با استفاده از مدیریت طراحی و نقش دیزاین در بخشهای مختلف مجموعه توانستهاند تجارت خود را در جهت پیشرفت و توسعه قرار دهند. در ادامه برای آشنایی بیشتر با روش کار این ۵ شرکت بزرگ با هزارویک بوم همراه شوید.
ایکیا: دیزاین قیمت محصول را کاهش میدهد
ایکیا، به عنوان تولیدکننده و فروشنده پیشرو در حوزه لوازم و مبلمان منزل، همه منابع خود را به کار میگیرد تا محصولی نوآورانه را با کمترین قیمت ممکن به مشتریان تحویل دهد. کنار هم قرار گرفتن این دو ویژگی در یک محصول چالش بزرگی در زمینه طراحی به شمار میرود، درنتیجه به دست آوردن پاسخ این فرمول توسط ایکیا، این شرکت را در موقعیت برتر نسبت به رقبا قرار داده است. در حال حاضر ایکیا ۳۰۰ فروشگاه در ۳۵ کشور جهان دارد. در سال ۲۰۰۸ تعداد بازدیدکنندههای شعب ایکیا مجموعا به ۵۸۳ میلیون نفر و فروش محصولات آن به ۲۱.۲ میلیارد یورو رسید. دلیل اصلی این موفقیتها طراحی خوب و در عین حال قیمت مناسب محصولات بوده است.
یکی از اصلیترین کاربردهای دیزاین حل مشکلات شرکت است. برای ایکیا که باید پاسخگوی تقاضای تعداد زیاد مشتریان در سراسر جهان باشد، قیمت محصولات مشکل بزرگی به شمار میرفت. درنتیجه ایکیا استراتژی خاصی را به کار برد و توانست به هدف خود که کاهش قیمت تمام شده محصولات بود برسد. این شرکت از بستهبندیهای تخت استفاده کرد تا هزینه انبارداری و حمل و نقل کاهش یابد، همچنین محصول را به صورت قطعات جداگانه در بستهها قرار داد و مونتاژ آن را به خود مشتری سپرد.
استفاده از این دو روش نه تنها قیمت نهایی محصولات را کاهش داد بلکه موجب شد ایکیا با کاهش مصرف سوخت و انرژی، به اهداف خود در جهت طراحی پایدار نیز دست یابد.
لگو: دیزاین به پایداری محصول کمک میکند
ساخت لگو ۸۰ سال پیش در یک کارگاه نجاری کوچک آغاز شد. این شرکت در حال حاضر ششمین تولیدکننده بزرگ اسباببازی جهان است و ۵۰۰۰ نفر در آن مشغول به کار هستند. آن طور که در پایگاه اینترنتی این شرکت نوشته شده، لگو مسئولیتی را مبنی بر رعایت اصول طراحی پایدار پذیرفته و آن را پیمان لگو نامیده است. تعهدی که شامل مسئولیت در قبال مردم، سیاره، شرکا و بازی کردن میشود و هدف آن تشویق و پرورش کودکان به عنوان سازندگان آینده است. برای مثال مسئولیت در قبال آینده مواردی مانند حفظ امنیت کودکان، حمایت از حقوق آنها و مراقبت از محیط زیست را در بر میگیرد.
استارباکس: ساخت برند کسب و کار به کمک دیزاین
کافیشاپی که ۳۵ سال پیش تاسیس شد و در حال حاضر یک شرکت پیشرو در زمینه کاری خود به شمار میرود. استارباکس برای برندسازی تجارت خود از دیزاین استفاده کرد و با درگیر کردن احساس مشتریان، نوع خاصی از بازاریابی را در پیش گرفت. استراتژی استارباکس در واقع طراحی خدمات ویژه و چشمگیری است که برای بیش از ۱۲۰۰۰ شعبه در ۳۷ کشور جهان تدارک دیده است.
طراحان این شرکت مسئول برندینگ و بازاریابی همه شعب آن هستند. هدف آنها ایجاد خلاقانهترین روشها برای حفظ ارزشهای احساسی برند استارباکس است. این تیم خلاق هرسال استراتژی مشخصی را برای برندینگ شرکت در نظر میگیرد، مانند رنگ و نورپردازی که متناسب با هر فصل تغییر میکند و در تمام شعب اجرا میشود.
روند طراحی در استارباکس با یک جلسه ایدهپردازی آغاز میشود و سپس ادامه کار که دارای چهار مرحله است به یک طراح و تیم او سپرده میشود. این چهار مرحله به شرح زیر است:
- توسعه کانسپت، تبدیل آن به طرح و آماده کردن طرح برای گرفتن تاییدیه
- ارائه و نمایش اولیه طرح در مرکز پشتیبانی استارباکس و دریافت بازخوردها برای ارائه نهایی و گرفتن تاییدیه
- شروع مرحله تولید و خلق محصول نهایی
- ارزیابی طرح از طریق دریافت نظر کارکنان مجموعه و مشتریان، (میزان موفقیت طرح در این مرحله سنجیده میشود)
اپل: دیزاین موجب خلق فرصتها میشود
از ابتدای شکلگیری صنعت کامپیوتر و ابزار دیجیتال، اپل با دیزاین منحصر به فرد و کامپیوتر مکینتاش خود، شرکتی پیشرو در این حوزه بوده است. از همان دوران رقابتی دائمی بین دو غول نرمافزار یعنی اپل و مایکروسافت شکل گرفت اما صرف همه منابع و داراییهای شرکت برای تولید تنها یک محصول، ریسک شکست را برای اپل افزایش میداد.
اپل از آن دسته شرکتهایی است که استراتژی طراحی طولانی مدت دارند. تمرکز اصلی این شرکت بر جلب رضایت مشتری و ایجاد یک رابطه قوی عاطفی بین کاربران و مجموعه اپل است. قبل از پایان سال ۲۰۰۱ این رابطه قوی صرفا از طریق برنامهها و نرمافزارهای تولید شده توسط شرکت شکل میگرفت اما اپل فرصت مناسبتری را شناسایی کرده بود؛ طراحی محصولات خلاقانهای مانند آیفون و آیپاد، بخش بزرگی از بازار را به سمت این برند جذب میکرد و فرصتهای زیادی را برای فروش لوازم دستی مانند گوشی همراه به وجود میآورد.
در پایان سال ۲۰۰۱ اپل توسعه بازار محصولات خود را آغاز کرد و با تولید آیپاد (۲۰۰۱)، آیفون (۲۰۰۷) و آیپد (۲۰۱۰) وارد چندین بخش از بازار محصولات دیجیتال شد. ارزش طراحی در محصولات اپل با دو اصل سادگی و تمرکز بر تجربه کاربر، در دیزاین محصولات جدیدتر نیز رعایت شد. استفاده از ارزش طراحی به اپل کمک کرد تا با ایجاد مزیت بتواند با تولیدکنندگان دیگر به رقابت بپردازد و سهم خوبی از بازار را تصاحب کند.
مرسدس بنز: دیزاین ارزشهای کسب و کار را ارتقاء میبخشد
مرسدس بنز یکی از قدیمیترین برندهای صنعت اتوموبیلسازی است که از سال ۱۸۸۶ به عنوان قسمتی از کارخانه آلمانی دایملر مشغول تولید خودروهای گرانقیمت بوده است. دیزاین خودروهای این شرکت نشان دهنده یک استراتژی پایدار در زمینه طراحی و برندسازی است. همانطور که گردن واگنر (Gorden Wagener)، طراح ارشد صنعت خودروسازی گفته است، مرسدس باید جایگاه ویژهای داشته باشد و مانند خودرویی لوکس به نظر برسد. این برند تاریخی طولانی مدت دارد و ما باید به این تاریخ احترام بگذاریم.
دیزاین نقش اساسی در ارتقاء ارزشهای یک شرکت دارد و تصویر واضحی از مجموعه را برای مشتریان به نمایش میگذارد. این تصویر نه تنها در طراحی خودرو بلکه در طراحی کمپینهای بازاریابی و تبلیغات نیز به کار میرود. ارزشهای مرسدسبنز که مربوط به قدمت این کارخانه است به وضوح در استراتژی تجاری و دیزاین آن دیده میشود، ارزشهایی مانند غرور، اشتیاق، احترام، کمال، نظم و برتری، همه مفاهیمی هستند که در طراحی محصولات این شرکت به تصویر کشیده میشوند.
نقش دیزاین در سازمانها میتواند بیشتر از مثالهای گفته شده بسط و گسترش یابد. برای مثال، طراحی شرایط کاری بهتری برای افراد داخل مجموعه به وجود میآورد تا به پیشرفت رابطه کارکنان و شرکت کمک کند. طراحی یک فضای کاری باز را تصور کنید، چنین فضایی موجب میشود کارکنان از شرایط خشک و رسمی خارج شوند و استرس کمتری را تجربه کنند، در نتیجه امکان بروز خلاقیت و نوآوری در روند حل مسائل افزایش میابد.
در آینده مطالب بیشتری در زمینه دیزاین و کاربرد آن در صنعت و خدمات خواهیم نوشت، برای خواندن این مطالب با هزارویک بوم همراه شوید.