امروزه تفکر طراحی یکی از روش‌های متداول حل مسئله و یافتن راهکارهای خلاقانه است. ظاهر و عملکرد هر محصول و همچنین نحوه ارتباط آن با کاربر، نیازمند طراحی است. به همین جهت مدل‌هایی برای آن به وجود آمده تا کار طراحان آسان‌تر شود. در این مطلب قصد داریم شما را با مدل تفکر طراحی شرکت IBM به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌هایی که از این روش استفاده می‌کند، آشنا کنیم.
مدل تفکر طراحی در شرکت IBM
به موازات افزایش کیفیت کاری شرکت‌ها، گرایش آنها به استفاده از تکنیک‌های تفکر طراحی نیز بیشتر می‌شود. از این طریق، کاربران یا مشتریان در مرکز توجهِ روند توسعه محصولات قرار می‌گیرند. آی بی ام یکی از شرکت‌های پیشرو در این زمینه است که تنها در سال گذشته حدود ۱۱۰۰ طراح را به استخدام مجموعه درآورده است. آی بی ام تنها شرکتی نیست که از مدل تفکر طراحی استفاده می‌کند بلکه مجموعه‌های موفق و معتبر دیگر همچون اپل و نایک نیز همین روند را در پیش گرفته‌اند.
روند تفکر طراحی در شرکت IBM
در سال ۲۰۱۳ شرکت آی بی ام با بیش از سیصد و هشتاد و پنج هزار کارمند، شروع به ساخت مدلی مبتنی بر تفکر طراحی کرد. این پروژه سه سال به طول انجامید و ۷۵۰ طراح در آن مشارکت داشتند، همچنین بیش از ده هزار کارمند و صدها گروه کاری تحت تاثیر آن قرار گرفتند. ایده اصلی این مدل، به کارگیری تفکر طراحی برای درک شرایط کاربر و قرار گرفتن در جایگاه او است.
نقطه تمرکزِ مدل طراحی آی بی ام، درک عمیق شرایط و خواسته‌های کاربر است که از طریق اصول، تکنیک‌ها و یک چرخه تکرار شونده به دست می‌آید. توضیحات هر یک از این موارد را ضمن مشاهده تصویر مربوط به آن در ادامه می‌خوانید.
مطالب مرتبط:
- تفکر طراحی: اصول اندیشیدن به روش طراحان
- چگونه تفکر طراحی Airbnb را از یک استارت‌آپ شکست‌خورده به یک کسب‌وکار موفق تبدیل کرد
مدل تفکر طراحی در شرکت IBM
اصول
سه اصل مدلِ تفکر طراحی آی بی ام عبارتند از: استفاده از بازخورد کاربران، تشکیل گروه‌های میان رشته‌ای و ابداع و بازآفرینی مداوم.
اصل اول، قرار دادن کاربران در شرایط استفاده از محصول و جستجوی طرح مناسب از نگاه آنها است. این مورد در تصویر با دایره زرد رنگ میان چرخه نشان داده شده است.
اصل دوم، تشکیل گروه‌های میان رشته‌ای است؛ یعنی مجموعه‌ای متشکل از متخصصان هر قسمت از شرکت که با هدف انجام سریعتر و دقیق‌تر پروژه در کنار هم گرد آمده‌اند. آی بی ام کار گروهی را نوعی همدلی توصیف می‌کند، ابتدا نسبت به اعضای گروه و همکاران و سپس نسبت به کاربران. این مورد با سه دایره سبز رنگ در چرخه نشان داده شده است.
مهمترین اصل که دو مورد قبلی در چارچوب آن قرار گرفته‌اند، خود چرخه است. نوآوری مداوم که روندی تکرار شونده را می‌سازد. این روند بر پایه ساخت راهکارهای جدید برای مشکلات قدیمی است. از آنجایی که هیچ چیز کامل نیست هر محصول می‌تواند به طور مکرر بهبود یابد.
چرخه تکرار شونده
چرخه، خط سیر تفکر طراحی آی بی ام است که شامل سه مرحله می‌شود: مشاهده، بازتاب و ساخت. ابتدا باید با مشاهده به درک عمیقی از مسئله رسید و نسبت به زوایای مختلفِ مشکل آگاهی پیدا کرد. سپس اطلاعات به دست آمده بر اطلاعات قبلی انعکاس داده می‌شوند تا با تطبیق آنها طرح و نقشه‌ای جدید به دست آید و نمونه اولیه ساخته شود.
تکنیک‌ها
برخلاف شرکت‌های کوچک، اتخاذ تفکر طراحی در شرکت‌های بزرگ نیازمند مدلی است که مقیاس‌پذیر باشد و به حل مشکلات بزرگ و پیچیده کمک کند. شرکت آی بی ام برای این کار از سه تکنیک استفاده می‌کند:
۱. تعرف واضح مسئله و مشخص کردن مقاصد به کمک اعضای گروه. این مقاصد در واقع نیازهای مشتریان یا کاربران هستند که در فهرست اهداف پروژه قرار می‌گیرند. این قسمت باید شامل تعریف دقیقی از خود محصول، شخصی که محصول برای او طراحی می‌شود و شاخص سنجش موفقیت پروژه باشد.
۲. تکنیک دوم گفتگو در مورد موضوعات مورد نظر و نقد نظرات از طرف دیگر اعضای گروه است. در این قسمت متخصصین رشته‌های مختلف که در قالب یک گروه روی پروژه کار می‌کنند باید در یک ردیف و با یک درجه از اهمیت کنار هم قرار گیرند و با بیان نظرات خود و بحث و گفتگو درباره نظرات دیگران به هدف پروژه برسند.
۳. روش سوم دعوت از کاربران و فراهم کردن شرایط مشارکت آنها در روند توسعه و بهبود محصولات است. به نحوی که کاربران محصول در مرحله مشاهده، بازتاب اطلاعات و ساخت محصول همراه با گروه پیش بیایند، نظر بدهند و نکاتی را که ممکن است از چشم متخصصین پنهان مانده باشد به آنها نشان دهند.
شرکت آی بی ام بعد از سه سال بررسی و توسعه، مدل تفکر طراحی خود را با هدف جایگزینی مدل‌های سنتی منتشر کرده است تا شرکت‌های دیگر نیز بتوانند از آن استفاده کنند. این مدل روشی برای حل مسائل پیچیده موجود در روند پروژه‌ها است که با تمرکز بر نیاز مشتریان و بدون توجه به تعداد تخصص‌های لازم برای حل مسئله و بزرگی مشکل، برای آن راهکار ایجاد می‌کند.
