افراد بسیاری معتقدند طراحی مفهومی، مهمترین فاز در اجرای یک پروژه معماری است. اغلب طراحان نیز بر سر جنبه های مختلف طرح‌های مفهومی معماری و توان معنی‌بخشیدن به طرح اولیه، بحث می‌کنند. اما یکی از مهمترین فاکتورها در بسط بهتر این معانی و مفاهیم، بازشناسی و در نظر گرفتن پیشرفت‌های طراحی است.
با پیشرفت تکنولوژی‌های مرتبط با معماری، نمونه‌های جذاب‌تری از ساختمان‌ها و سازه‌ها در حال ساخته شدن هستند. به علاوه، کشف تازه‌هایی در رشته‌های نانوتکنولوژی و عصب‌شناسی نیز در این حوزه نقش بازی می‌کنند و یافته‌های تازه، در طراحی و اجرای طرح‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای مثال بر اساس نتیجه آخرین تحقیقات در زمینهٔ عصب‌شناسی، امکان درک رفتار، پردازش و عکس‌العمل ساکنان یا بازدیدکنندگان یک بنا، با ضریب خطای کمتری ممکن شده است. روش‌های نو، زاویه دید تازه‌ای از طراحی نمونه‌های مفهومی در معماری خلق کرده‌اند.
طراحی آزمایشی برای امکان شخصی‌سازی بیشتر طرح مفهومی
در حال حاضر معماری بیش از هر زمان دیگری با سایر صنایع تطبیق یافته است و استراتژی‌ها و روش‌هایی تازه برای کمک به طراحان در جهت یکپارچه‌سازی طرح‌هایشان با تکنولوژی‌های جدید و یافته‌های علمی تازه، توسعه یافته است. به همین دلیل، امتحان کردن طرح، نقش مهمی را در پروژه‌های معماری بازی می‌کند.
در همین زمینه، آیندهٔ طراحی مفهومی و اولیه برای معماری نیازمند یکپارچه‌سازی و ایجاد هماهنگی بیشتر بین مصالح، تکنولوژی‌ها و طبیعت خواهد بود. برای مثال در طرح‌های آینده، اینکه کار طراحی بنا بر تجربهٔ نهایی هر یک از ساکنان چه نتیجه‌ای می‌گذارد، بسیار مورد توجه قرار خواهد گرفت. چنین دیدگاهی می‌تواند به افزایش سطح رفاه تک تک ساکنان بنا کمک می‌کند.
با پیشرفت کار طراحان، معماری نیز پیشرفت خواهد کرد. بخشی از این حرکت رو به جلو، مسیری را شامل می‌شود که نمونه‌های اولیه و مفهومی کار، طی آن طراحی می‌شوند.
در گذشته معماران بسیاری به نمونه‌طرح‌های اولیه یا مدل‌های فیزیکی‌ای که از طرح سازه‌ها ساخته میشد اعتماد کرده و کار را آغاز می‌کردند. در حالیکه امروزه به طرح‌های سه‌بعدی کامپیوتری برای آغاز کار تکیه می‌شود. اما در آینده، این روند تغییرات دیگری نیز خواهد داشت. برای مثال، با پیشرفت ابزارها، تکنیک‌ها و تکنولوژی‌های فیلم‌سازی و انیمیشن‌سازی، نقش این صنایع در ساخت طرح اولیه بیشتر و بیشتر خواهد شد.
در نهایت، پروسهٔ طراحی مفهومی سازه‌ها و ساختمان‌ها، تبدیل به طراحی نمای کاملا یکپارچه می‌شود که رفتار ساکنان -پیش از ساخت بنا- در آن به صورت بی‌درنگ قابل بازبینی و بررسی خواهد بود.
