فیلمنامه، تکههایی برش خورده توسط خود شما از یک پازل هستند و در نهایت تصویری میسازند که شما طراح آن هستید؛ ژانر در واقع جعبهای است که این تکهها در آن قرار دارند و باید با داستان هماهنگ بوده و تمام نیازهای شما را برآورده کند؛ در غیر این صورت، تمام ضررها متوجه شما و مخاطب خواهد بود. انتخاب ژانر فیلم باید پیش از هر چیز صورت پذیرد، زیرا در این صورت میتوانید حال و هوای فیلم را پیش از اینکه دیر شود مشخص کنید. در ادامه قصد داریم از نقطه نظرهای مختلف به بررسی ژانر و نحوههای مختلف کمک آن به روایت داستان بپردازیم.
ژانر مخصوص ایده خود را پیدا کنید
این کار ممکن است کمی عجیب به نظر برسد. احتمالا فکر میکنید فیلمنامه به خودی خود، ژانر را مشخص میکند. این باور تا حدودی درست است، اما نه کاملا. انتخاب ژانر، تغییرات بسیاری در داستان شما ایجاد خواهد کرد. مثلا نمیتوانید Titanic را خیلی راحت به ژانر دیگری، مانند کمدی یا ترسناک، منتقل کنید و همچنان فیلمی خوب در دست داشته باشید. داستان عشق بین دو نفر، که از دو طبقه اجتماعی و اقتصادی متفاوت هستند قطعا ژانر مخصوص به خود را دارد.
بزرگترین تصمیمی که شما در کل پروسه نوشتن میگیرید، هنگام توسعه ایده اولیه فیلم است. در این مرحله، شما باید تصمیم بگیرید که از چه ژانرهایی برای داستان استفاده کنید و حقیقت این است که ۹۹ درصد فیلمنامه، در همین مرحله شکست میخورند. نه به خاطر اینکه ایده اولیهشان مناسب نبوده؛ بلکه به این دلیل که نویسندگان نمیداستند با بهره گرفتن از چه ژانرهایی ایده دو خطی خود را تبدیل به نوشتهای ۱۲۰ صفحهای کنند.
از روشهای معمول و محبوب استفاده کنید
پیش از این از مثال پازل برای معرفی ژانر استفاده کردیم. با اینکه این تکهها توسط افراد مختلفی ساخته میشوند، در نهایت همه آنها اشتراکاتی با یکدیگر خواهند داشت تا راحتتر در جعبه جای گیرند. این کار فرایند نوشتن را راحتتر میکند، هر چند ممکن است برخی مواقع باعث ایجاد محدودیت نیز بشود. مخاطبین نیز به روشهای روایت معمول عادت کردهاند و انتظار دارند در ژانرهای خاص، آنها را مشاهده کنند. پس از مطالعه و تحقیق درباره ژانرهای مختلف غافل نشوید، حتی اگر تنها برای شناختن قوانین و شکستن آنها این کار را میکنید.
نویسندگان فیلمهای موفق تا حدی با ژانر مورد استفادهشان آشنایی دارند که تمامی قوانین آن فرم را رعایت میکنند. این کار تا حدی زیادی ضروری است و اگر به خوبی انجام نگیرد، باعث نارضایتی مخاطب خواهد شد. به خاطر داشته باشید که بیننده میخواهد ژانر مورد علاقه خود را تماشا کند، پس بهتر است موارد کافی جهت اکتشاف او را فراهم سازید.
نو باشید و مرزهای ژانر را در هم بشکنید
اگر به اندازه کافی با ژانر فیلم ها آشنایی داشته باشید، در هم شکستن آن نیز برایتان راحتتر خواهد بود. البته، تمامی فیلمهایی که در ژانر خاصی میگنجند ساختار مخصوص به خود را دارند؛ به بیان دیگر، مشخصاتی دارند که در صورت حذف آنها، جای خالیشان کاملا آزار دهنده خواهد بود. اما خبر خوب برای نویسندههای خلاق این است که کارگردانها، به دنبال موارد تکراری و خستهکننده نیستند.
بزرگترین دلیل نادیده گرفتن شدن فیلمنامهها، تکراری بودن آنهاست. یعنی نویسنده تمامی قوانین ژانر را رعایت کرده، اما نه بیشتر. فیلمسازان بزرگ از هر ژانری، صدها فیلمنامه خواندهاند؛ بنابراین تنها با رعایت کردن قوانین نمیتوانید خود را به آنها ثایت کنید.
نظر شما چیست؟ شما چه توصیههایی در استفاده از ژانر فیلم برای روایت داستان دارید؟