استنلی کوبریک پیش از اینکه به کارگردانی روی بیاورد، یک بازیکن شطرنج بود و ساعتهای زیادی پارک میدان واشنگتن میگذراند و از همین راه نیز درآمد داشت. و او هیچوقت این علاقه ویژه خود را فراموش نکرد، تا جایی که حتی در صحنه فیلمبرداری فیلمهایش نیز خود را با بازی شطرنج سرگرم میکرد و از تاکتیکهای آن برای بازی گرفتن از بازیگران بهره میگرفت.
کوبریک درباره این علاقه قلبی خود و ارتباط آن به هنر کارگردانی، طی مصاحبهای در سال ۱۹۶۸ گفت:
«یکی از دهها درس بزرگی که میتوان از شطرنج گرفت، کنترل کردن هیجان ناشی از مشاهده چیزی است که خیلی خوب به نظر میرسد. شما یاد میگیرید پیش از عمل کردن، به اندازه کافی فکر کنید و حتی شرایط سخت نیز روی قضاوت بیطرفانه شما تاثیری نگذارد. هنگام ساخت فیلم، شما مجبورید اکثر تصمیمهایتان را با عجله بگیرید و به همین دلیل، بیدقتی و بیتوجهی در پروسه فیلمسازی بسیار دیده میشود. حتی برای سی ثانیه تمرکز در جو شلوغ، پر سر و صدا و پر استرس صحنه یک فیلم، بیش از چیزی که فکرش را بکنید مهارت میطلبد. اما چند ثانیه فکر کردن میتواند جلوی اشتباهی بزرگ را بگیرد و از وقوع اتفاقی که ابتدا جذاب به نظر میرسد، جلوگیری کند. شطرنج، بیشتر از اینکه به ایده پردازی شما کمک کند، جلوی اشتباه کردن را میگیرد. ایدهها ناگهانی به ذهن میرسند و این شهامت ارزیابی و اجرای آنهاست که هدف اصلی یک فیلمساز است.»
کوبریک یک استاد بیبدیل عکاسی و کارگردانی است و در هر یک از فیلمها، عکسها و مصاحبههای او هزاران نکته قابل کشف وجود دارد. او میگوید، «گاهی چند ثانیه فکر کردن در مورد موضوعی میتواند همه چیز را عوض کند.»
مختصری درباره استنلی کوبریک
استنلی کوبریک کارگردان و تهیهکننده آمریکایی است و بیشتر فیلمهایش جنجالی و در عین حال مورد ستایش منتقدان است. کوبریک به دقیق بودن و به نمایش درآوردن همه جزئیات دقیق در فیلمهایی که میسازد معروف است. به همین علت روش او در فیلمسازی کند و طولانی بوده، تا آنجا که گاهی میان دو فیلم او سالها وقفه میافتاده است.
او در طول ۴۸ سال فعالیت در حیطه کارگردانی تنها ۱۳ فیلم بلند ساخت. سبکهای گوناگون فیلمهایش و انزوای او چه در روش فیلمسازی و چه در مورد شخصیت فردی وی، او را مشهور ساخته است.
استنلی کوبریک یکی از معدود کارگردانان کمالگرا در تاریخ سینما به شمار میآید. کوبریک جزء معدود کارگردانهایی بود که همواره در انتخاب فیلمنامه ریسک میکرد. او فیلمهای خود را در ژانرهای گوناگونی میساخت.
فیلمهای او در ژانرهای مختلف به قرار زیرند:
- سینمای وحشت: درخشش
- سینمای علمی تخیلی: ۲۰۰۱: ادیسه فضایی، پرتقال کوکی
- سینمای معمایی و هیجانی: چشمان کاملا بسته
- سینمای جنایی: کشتن، بوسه قاتل، پرتقال کوکی
- سینمای جنگ: غلاف تمام فلزی، بری لیندون، دکتر استرنجلاو، راههای افتخار، هراس و هوس
- سینمای کمدی: دکتر استرنجلاو
- سینمای رمانتیک: لولیتا، بری لیندون
- سینمای اکشن: اسپارتاکوس
بدون تردید بهترین کارگردان تاریخ هستند، نابغه ای تکرار نشدنی.