اگر به موزه‌های هنر بروید، همواره ممکن است به اصطلاح جدیدی برخورد کنید که در کتاب‌ها و مقاله‌های هنری کمتر با آنها برخورد کرده‌اید. برخی دسته‌بندی‌ها و نامگذاری‌ها در هنر و به خصوص در هنر قدیمی، برای کمتر کسی تعریف شده و آشنا هستند. در مجموعه مطالب اصطلاح‌های نقاشی در سایت هزارویک‌بوم توضیح مختصری در خصوص اصطلاح‌های نقاشی به خصوص آنهایی که امروزه کمتر نامی از آنها دیده می‌شود، در اختیار شما قرار داده شده است. در این قسمت به معرفی و توضیح اصطلاح‌های «هودجتریا و تئوتوکوس» و «الیسا» می‌پردازیم.
هودجتریا و تئوتوکوس (Hodegetria and Theotokos)
هودجتریا یا بانوی راه‌بر (Hodegetria) عنوانی است که برای نقاشی‌های مدونا (مریم مقدس) و کودک استفاده می‌شود. این لغت از ادبیات یونانی گرفته شده و به معنی بانویی است که راه را می‌داند.این نقاشی‌های قدیمی به خصوص آنهایی که پیش از رنسانس نقاشی شده‌اند، هودجتریا نامیده می‌شدند. این اصطلاح هنوز در میان هنرمندان برای نقاشی‌هایی از مریم مقدس و کودکی مسیح کاربرد دارد.
تئوتوکوس (Theotokos) نامی یونانی برای مریم مقدس است. ترجمه دقیق این لغت کسی که خدا از او متولد شده، است. بنابراین نقاشی‌های هودجتریا و تئوتوکوس از لحاظ تخصصی به نوعی با هم ارتباط نزدیکی دارند.
گرچه هر دو این نام‌ها برای نقاشی‌هایی از مریم مقدس و کودکی مسیح به کار می‌روند، در نقاشی‌های هودجتریا یک تفاوت کوچک به چشم می‌خورد. در این نقاشی‌ها مریم مقدس مسیح را در آغوش دارد و در عین حال به او به عنوان نمادی از رستگاری اشاره می‌کند.
الیسا یا بانو الیسا (Eleusa Or Madonna Eleusa)
نقاشی‌های الیسا نیز شامل مریم مقدس و کودکی مسیح هستند. تفاوت کوچک این نقاشی‌ها در حالت سوژه است. اگر در تصویر نقاشی شده، گونه‌های مریم مقدس و مسیح یکدیگر را لمس کنند، این نقاشی الیسا یا بانو الیسا نامیده می‌شود. الیسا عطوفت و مهربانی ترجمه می‌شود. این نقاشی‌ها نمایشی از مریم مقدس به عنوان بانوی عطوفت و مهربانی است.
***
با ما همراه باشید و مفهوم اصطلاح‌های خاص و تخصصی نقاشی را در سایت هزارویک‌بوم دنبال کنید.
بیشتر بخوانید:
- اصطلاح‌های نقاشی
- اصطلاح «فرسکو»، «مورال» و «ماروفلاژ» در نقاشی
- اصطلاح «نگاه تعقیب‌گر» و «خیال» در نقاشی
- اصطلاح «ودوتا» و «استافج» در نقاشی
- اصطلاح «مدل» و «نسخه اولیه» در نقاشی
- اصطلاح «ایمپاستو» و «پاستیش» در نقاشی
- اصطلاح «ترونی» و «تصاویر مسئله» در نقاشی
- اصطلاح «لئوناردسکی» و «استادان قدیمی» در نقاشی
- اصطلاح «حرکت‌های ذهنی» و «رقص مرگ» در نقاشی
- اصطلاح «جمعیت شاد» و «روبنزین» در نقاشی
- اصطلاح «اتاق تاریک» و «اتاق روشن» در نقاشی
- اصطلاح «دنیای معلق» و «تکنیک برجسته» در هنر
- اصطلاح «کارتون‌های رافائل»، «لیتوگراف» و «ایمپریماتورا» در نقاشی
- اصطلاح «مرگ را به خاطر بیاور» و «ونیتاس» در نقاشی
- اصطلاح «پریدویزنیکی» و «هنر مأمور آتش‌نشانی» در نقاشی
- اصطلاح «رنگ‌گذاری تر روی تر» و «نسبت طلایی» در نقاشی
- اصطلاح «پیش‌طرح» و «مربع دوگانه ون‌گوگ» در نقاشی
- اصطلاح «هاشورزنی» و «شیء هنری» در نقاشی
- اصطلاح «تندو» و «ترکیب‌بندی هرمی» در نقاشی
- اصطلاح «پیکرنگاری» و «سایه‌نگاری» در نقاشی
- اصطلاح «نقطه‌نگاری» و «کامئو» در نقاشی
- اصطلاح «گریزای» و «اینتالیو» در هنر
- اصطلاح «نقطه گریز» و «فورشورتینگ» در نقاشی
- اصطلاح «جسو» و «رنگ‌آمیزی مرده» در نقاشی
